Damar Sertliğini Teşhis Edebilmek Mümkün Müdür?
Damar sertliği, kan damarlarında plak birikmesi sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Arter duvarını daraltabilen ve sertleştirebilen plaklar kan akışının normal seyrini engeller. Böylece organlara ve dokulara oksijenli kan daha az iletilir.
Damar sertliği genellikle ileri yaş, yüksek tansiyon, normalden fazla kilo, yüksek kolesterol, sigara kullanımı, diyabet gibi faktörlerle sahip olan kişilerde meydana gelebilmektedir.
Damar sertliği, hastalığın çok fazla ilerlemediği durumlarda belirti göstermeyebilir. Ancak hastalığın şiddetinin artmasıyla çeşitli belirtiler görülebilmektedir. Bu belirtiler şöyle sıralanabilir; göğüste ağrı, halsizlik, nefes darlığı, kalp ritminde düzensizlik, ayak ve bacak ağrısı, baş dönmesi vb. semptomlar.
Damar sertliği durumunun teşhisi için birçok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler şöyle sıralanabilir;
- Fizik Muayene: Hastanın semptomlarına ve risk faktörlerine göre doktor tarafından yapılan fiziki muayene sırasında nabız kontrolü, bacak ve göz muayenesi, kalp ve solunum kontrolü yapılmaktadır. Fiziki muayene tek başına hastalığın teşhisinde yeterli olamayabilir. Dolayısıyla fiziki muayenenin sonucu diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir.
- ABI Testi: ABI testi, bacaklarda bulunan arterlerin kan akşınının durumunu inceleyen bir testtir. İlk basamak test olarak kullanılır. Damar sertliği teşhisinin konulmasında yardımcı olabilecek yöntemlerden biri olan ABI testinin sonucunu diğer yöntemlerle beraber değerlendirmek karmaşık durumlarda daha etkili olacaktır.
- PWV (Pulse Wave Velocity = Nabız Dalga Hızı): Damar sertliğini tespit etmede kullanılan altın standart bir testtir. Damar sertliği arttıkça damarlardan geçen kanın akım hızı azalır. PWV testi nabız dalga hızını tespit ederek damar sertliği konusunda kesin bilgiler verir. Nabız dalga hızının uzaması damar sertliğinin ne kadar ileri derecede olduğu konusunda bilgi verir.
- Doppler Ultrasonografi: Doppler ultrasonografi, kan akışının görüntülemesini sağlayan bir tekniktir. Özellikle bacaklardaki arterlerin durumunun anlaşılmasında kullanılmaktadır. Bu yöntem ile arterlerde oluşan plakların ve darlıkların belirlenmesi, arterlerin kalınlığı ve kan akış hızı değerlendirilir.
- Bilgisayarlı Tomografi: Bu yöntem, özellikle kalp ve büyük damarların görüntülenmesinde kullanılan yöntemlerden biridir. Plak birikimi ve damarlarda kalsiyum birikiminin tespit edilmesine yardımcı olmaktadır. Arterlerin üç boyutlu ve yüksek kalitede görüntülerini sağlayarak arterlerdeki daralmaları, plakları ve diğer anormal durumların değerlendirilmesine yardımcı olur.
- Anjiyografi: Bu yöntem genellikle daha ileri durumlarda ve ileri görüntüleme testi olarak kullanılır. Aynı zamanda damar açmak amacıyla da uygulanan bir yöntemdir. Arterlerin durumu detaylı olarak incelenir.
- Kan testleri: Yüksek kan şekeri ve yüksek kolesterol damar sertliğine yol açabilmektedir. Kan testleri genellikle kan şekeri ve kolesterol seviyelerini kontrol etmek için yapılır.
Ailesinde damar sertliği hastalığı olan veya çeşitli risk faktörlerine sahip olan hastaların belirli testler yaptırması hastalığın erken teşhisi ve önlenebilmesi açısından son derece önemlidir. Kişiye hangi testin uygun olduğu, kişinin semptomları, risk faktörleri, ailesinde hastalığın bulunup bulunmaması, hastalık geçmişine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak doktor tarafından belirlenir.
Damar sertliği konusunda daha çok bilgi alabilmek ve kontrollerinizi yaptırmak için Kalp ve Damar Cerrahi Uzmanına başvurunuz.
